Η Παναγία και ο Μεγάλος Μάγιστρος
Η εικόνα της Παναγίας Καρυωνίτισσας σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε στον κορμό μιας μεγάλης καρυδιάς, στο σημείο που βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας Καρυανής ή Καρυωνίτισσας, τρία περίπου χιλιόμετρα δυτικά του οικισμού των Απολλώνων.
Η αμφιπρόσωπη λιτανευτική εικόνα που σώζεται σήμερα χρονολογείται πιθανόν στον 14ο αιώνα, φέρει την επιγραφή «ΜΡ ΘΕΟΥ Η ΚΑΡΙΟΝΕΙΤΗΣ[…]» και στην ασημένια επένδυσή της υπάρχει το οικόσημο του Μεγάλου Μαγίστρου Pierre d’ Aubusson. Στη δεύτερη όψη της εικονίζεται το Γενέσιο της Θεοτόκου. Η εικόνα παραμένει για προσκύνηση μέσα στον ναό του Τιμίου Σταυρού, ενώ στο μουσείο εκτίθεται η ασημένια επένδυση της.
Ο Pierre d’ Aubusson ήταν επικεφαλής του τάγματος των Ιπποτών, με τον τίτλο του Μεγάλου Μαγίστρου, από το 1476 μέχρι τον θάνατό του το 1503. Ηγήθηκε της άμυνας του νησιού κατά την πρώτη πολιορκία της Ρόδου από τους Τούρκους το 1480, όπου οι Τούρκοι απέτυχαν να κατακτήσουν το νησί. Το οικόσημό του υπάρχει σε διάφορες οχυρωματικές κατασκευές.
Στην έκθεση παρέχονται πληροφορίες για τα οικόσημα, ενώ παρουσιάζεται και επάργυρος δίσκος με οικόσημο στο κέντρο.
Όταν το νησί έπληξε επιδημία πανώλης από τον Οκτώβριο του 1498 μέχρι το καλοκαίρι του 1500 ο Μεγάλος Μάγιστρος d’ Aubusson έλαβε μέτρα για την αντιμετώπισή της. Σχετικά με την επιδημία λαμβάνουμε πληροφορίες από το ποίημα «Το θανατικόν της Ρόδου» του Ρόδιου Εμμανουήλ Λιμενίτη (Γεωργιλά) γραμμένο στη μεσαιωνική διάλεκτο της Ρόδου σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση: «οι ιππότες που θεώρησαν ότι η επιδημία ήταν θεία τιμωρία, αφού κήρυξαν γενική νηστεία πήραν την εικόνα και μαζί και με τον ορθόδοξο κλήρο και τον λαό διέγραψαν μία λιτανευτική πορεία προς τη Ρόδο. Από όπου περνούσαν σταματούσε το θανατικό και έως να φτάσουν στο Κάστρο της Ρόδου η επιδημία είχε καταπαυθεί. Προς ένδειξη ευγνωμοσύνης ο Μεγάλος Μάγιστρος και οι Ιππότες χάρισαν δώρα στην Παναγία και έδωσαν το προνόμιο η εικόνα να εξέρχεται για λιτανεία και προσκύνηση εκτός του ναού χωρίς να απαιτείται έγγραφη άδεια όπως γινόταν έως τότε».
